8 câu thể hiện trí tuệ cổ nhân làm người đối nhân xử thế |
1. Đứng chỗ cao
Vương An Thạch thời Bắc Tống nói: “Bất úy phù vân già vọng
nhãn, chỉ duyên thân tại tối cao tằng”, ý rằng, phù vân trên núi không che được
tầm nhìn của người leo núi, chỉ bởi thân họ nay đã ở tầng cao nhất rồi.
Phù vân trên núi có thể che mắt người leo núi, chúng ta
trong cuộc sống đời thường cũng lại như thế. Cuộc sống hàng ngày có quá nhiều
những “áng mây” che đi tầm nhìn của mình. Nó không chỉ là những quan niệm lệch
lạc, những tư tưởng sai trái, vàng thau lẫn lộn mà ngay cả những lời gian ý trá
cũng có thể che mờ đi tầm nhìn của chúng ta. Phản tỉnh chính mình, đâu thực đâu
hư mới chính là điều sáng suốt.
Khi một người có thể đứng trên đỉnh núi, thì những phù vân
kia giờ đã không còn là “vật cản đường” nữa mà đã thành “thảm trải bước chân”.
Trong cuộc sống đời thường cũng vậy, khi chúng ta có thể đặt vị trí của mình
trên một tầm cao thì mọi phù vân che lấp tầm nhìn kia giờ chỉ là hoa cỏ bên đường,
tô điểm cho cuộc sống chúng ta mà thôi. Khi chúng ta có thể đặt mình trên một tầm
cao nhất định thì có thể nhìn được đường đi nước bước rõ ràng, định hướng được
tương lai chuẩn xác.
Cũng như một người tâm mang hoài bão ắt sẽ có được tấm lòng
bao dung thiên hạ, chẳng vì cái được mất của bản thân mà tâm mang sầu não. Có
câu: “Tâm người bao cao, cảnh giới bấy cao” cũng chính là ý này.
2. Nhìn xa
Cổ nhân có câu: “Đi một bước, nhìn mười bước” một người có
tầm nhìn bao xa, điều đó quyết định họ có thể đi được bao xa. Người không có tầm
nhìn xa, ắt tìm kiếm những điều nhìn thấy được ở gần, tìm kiếm những điều lợi lộc
trước mắt, không có ngày mai.
Nhân sinh như một vũ đài rộng lớn, nếu như bạn bó buộc vũ
đài của mình trong một cái giếng cạn, vậy bầu trời của bạn cũng chỉ như cái
vòng tròn bé nhỏ, không màu sắc. Còn nếu như bạn muốn vũ đài của mình muôn hoa
đua sắc, vậy cần phải phá vỡ trạng thái hiện tại, cần bỏ đi tâm ẩn dật, đưa tầm
nhìn xa trông rộng hơn.
3. Đọc sách
Người đọc sách nhiều, ắt có nhiều tri thức, tâm mang hoài
bão cũng vì thế mà rộng mở hơn người khác. Hay nói cách khác, người muốn có tri
thức, muốn có kinh nghiệm, là một người học bác uyên thâm, tâm hoài trí lớn ắt
phải đọc cho nhiều.
Xã hội phát triển là nhờ tri thức, trí người sáng là nhờ học
hỏi, trong đó cũng bao gồm những trải nghiệm thực tế trong xã hội. Điều ta
nghe, cái ta thấy, không gì là uổng phí cả, tất cả đều tương trợ tương thành một
đời cho chúng ta.
4. Cẩn trọng lời
nói
Lưu Hướng thời Tây Hán nói: “Quân tử thận ngôn ngữ hĩ, vô
tiên kỉ nhi hậu nhân, trạch ngôn xuất chi, lệnh khẩu như nhĩ”. Ý nói rằng bậc
quân tử cần phải chú ý thận trọng lời nói, ngôn từ, đừng chỉ biết nghĩ bản thân
trước mà nghĩ người khác sau, lời nói xuất ngôn cần phải có lựa chọn. Có câu:
“Một lời nói hoạch định giang sơn“, lời đã nói ra cũng như nước đổ khỏi cốc, muốn
lấy lại là điều không thể. Lời nói không đúng sẽ làm tổn thương người khác, làm
hỏng đi mối quan hệ hoà hữu.
Đối với một cá nhân mà nói, nếu như lời nói không thận trọng,
nhẹ thì có thể làm mất lòng người khác, nặng thì có thể sát thương người khác.
Bởi thế, lời nói ra nhất định cần phải nghĩ trước nghĩ sau, đặc biệt là những lời
nói có tính làm tổn thương đối phương thì càng phải nghĩ suy kĩ càng trước khi
nói. Không những vậy, lời nói cũng không nên nói nhiều, nói nhiều ắt sẽ nói loạn.
Nói lời thật không bằng nói lời đúng, nói lời đúng không bằng nói lời tốt.
8 câu thể hiện trí tuệ cổ nhân làm người đối nhân xử thế |
5. Tâm rộng
Tâm tĩnh vạn sự yên, tâm hoà vạn sự thuận. Người mà đầu óc
bận lo suy nghĩ thiệt hơn ắt cả ngày sầu não, u buồn oán thán. Nếu như tâm
khoan dung, rộng mở thì thời thời đều được vui vẻ. Có câu, lòng người rộng bao
nhiêu, thế giới rộng bấy nhiêu.
Thế gian 10 phần thì có 7, 8 phần không như ý, việc mà thuận
cảnh, hợp tình, người mà hài lòng, vừa ý đó là điều khó gặp. Nếu như sống chỉ
biết so đo, suy nghĩ những điều nhỏ nhặt trước mắt, vậy cuộc đời trước sau cũng
chỉ là những năm tháng tâm sầu trí mỏi. Chỉ có khoan dung mới có thể đem đến
cho bạn một đời tâm nhàn trí thản.
Tâm rộng một thước, đường rộng một trượng, tâm như biến lớn,
gió thuận sóng yên, sống tuỳ duyên, ắt an nhiên tự tại.
6. Thần định
Có câu: “Tâm định vạn sự yên”, bậc quân tử thì dù núi Thái
Sơn sập trước mắt cũng chẳng chau mày, chớp mắt, làm người đừng có hễ gặp chuyện
không như ý là liền tinh thần bấn loạn, gấp gáp vội vàng, gặp chuyện vui thì đắc
ý quên thân.
Lão Tử từng giảng, làm người thường thì vì phúc mà gặp họa,
vì họa mà gặp phúc, ví như câu chuyện “Tái ông mất ngựa” cũng chính là ý này.
Trên đời vạn sự đều được định bởi hai chữ “nhân duyên”, họa phúc song hành, có
họa ắt có phúc, có phúc ắt có họa, thế gian vạn sự khó lường.
Một người mà hiểu thấu kiếp nhân sinh, tính cách, lời nói ắt
sẽ có sự tự tin, thông đạt, gặp nghịch cảnh, tâm cũng không loạn, gặp chuyện
vui, tâm cũng hoà bình.
7. Ý chí
Cổ nhân nói: “Lập chí không kiên, việc ắt không thành”. Làm
người thì phải trước lập chí, sau lập nghiệp. Con người thành công là nhờ niềm
tin chứ không phải điều kiện. Kiên định với ý chí chính là tấm vé thông hành đến
đích thành công, chỉ có một niềm tin vững chắc, một ý chí kiên cường mới có thể
giúp chúng ta chiến thắng nghịch cảnh.
Khi một người không có ý chí, không có niềm tin thì cả đời
cũng chỉ quay vòng trong những ngày tháng bất hạnh mà thôi. Một người ý chí,
không sợ khổ, kiên trì, nhẫn nại, không sợ nghịch cảnh vậy thì còn điều gì có
thể cản trở bước chân họ đi đến thành công?
8. Khí túc
Nhà thơ đời Đường, Lý Bạch nói: “Thiên sinh ngã tài tất hữu
dụng”, ý rằng Trời sinh ra cái tài của ta ắt có chỗ dùng đến, làm người có
khí chất sẽ có tự tin, tự tin nhưng không tự đại. Người có tự tin, nội tâm
phong phú, có lúc thơ ca, ý nhạc, có lúc sâu lắng, hạo hãn.
Người có tự tin thuần tịnh, ắt cũng không màng cách nhìn nhận
thị phi của người khác về mình, có thể xử lý được mối quan hệ giữa bản thân và
xã hội thấu tình đạt lý, điềm nhiên đối đãi với vạn sự được mất quanh mình.
Người có tự tin, sẽ dám đương đầu với thế giới, dám cải biến
vận mệnh, dùng sự chân thành, trí tuệ của mình để cảm động lòng người.
0 Nhận xét